Martin Høybye, ’n vooraanstaande sanger en liedjieskrywer van Denemarke, bekend vir sy besonderse bydrae tot die musiekbedryf en met ’n PhD in liedjieskryfprosesse en ’n indrukwekkende portefeulje van sewe vollengte albums, het sy jongste musikale poging bekendgestel.
Die liedjie, getiteld “Where The Water Was,” is die aangrypende resultaat van ’n gesamentlike liedjieskryfpoging met die Stellenbosser Casper Ace, ook bekend as Gideon Malherbe.
“Where The Water Was” dien as ’n narratief wat delf na die diepgaande impak van die eerste permanente Europese nedersetting in die Wes-Kaap op die inheemse inwoners – spesifiek die Khoi- en die San-volke. Die liedjie weef op bekwame wyse ’n verhaal van historiese gevolge wat deur die geslagte bly resoneer, wat die afstammelinge van hierdie gemeenskappe en ander raak wat die nalatenskap van kolonialisme se reperkussies in die Kaapse streek dra.
Høybye en Ace gebruik “Where The Water Was” as ’n voertuig om die ingesteldheid agter historiese ongelykhede na hedendaagse gemeenskaplike en omgewingsoortredings te oorbrug. Die liedjie nooi luisteraars om na te dink oor die onderlinge verbondenheid van die verlede en die hede, en dring aan op ’n ontwaking van sorg en verbintenis om die blywende uitdagings die hoof te bied wat deur gemeenskappe wat deur koloniale nalatenskappe geraak word, in die gesig gestaar word.
“Ons as liedjieskrywers voel dat as ons onsself kan heroplei om vir water te sorg, in al sy vorme en ons terselfdertyd kan leer om die uitdagings van omgewingskrisisse op konstruktiewe maniere aan te pak. Daarom word ‘water’ as ’n fisieke, politieke en metaforiese verwysing regdeur die lirieke gebruik,” het die liedjieskrywers verduidelik.
’n Veerkragtigheid en ’n vindingrykheid inherent aan inheemse kennis word in die liedjie uitgelig. Dit stel voor dat ’n bewustheid wat deur hierdie kennis ingelig word, groter harmonie met die natuur en mekaar in die hede kan bevorder.
Ace, ’n produk van Stellenbosch gedurende die vroeë 1990s, het na vore getree as ’n musikale krag wat gevorm is deur die lewendige klanke van die land se oorgang na demokrasie. Hy het te midde van die dinamiese musiektoneel van daardie era grootgeword en put inspirasie uit volksangers en folk-rockers wat instrumenteel was tydens SA se transformerende jare. Hy sing hoofsaaklik in sy moedertaal, Afrikaans, en omsluit die gees en eggo van die stemme van die nuwe Suid-Afrika.
“Toe Martin Høybye my genader het om saam ’n liedjie te skryf oor die waterkrisisse wat ons in 2019 in Kaapstad beleef het, is ’n gesprek begin wat die verband tussen mense en hul waterbronne ondersoek het. Ons het meer spesifiek gepraat oor die mense van die Kaapse Vlakte en hoe hul storie aan die wêreld vertel moes word. Uit hierdie gesprek is die liedjie ‘Where The Water Was’ gebore,” het Ace vertel.
